عبور از مدرنیته

به نظر مي‌رسد تمدن امروزِ جهان، شبيه تمدن‌هاي نابود شده تاريخ است و در مقايسه با صفات تمدن‌هايي كه انبياء به‌وجود آورده‏اند، داراي صفات تمدن‌هايي است كه نابود شده‏اند، و مي‌توان گفت:

اين تمدني كه متجددين شيفته آنند، در تاريخي كه قرآن از جهان به ما معرفي مي‏كند،پايگاه ارجمندي ندارد.

امروز مشخص است که تمدن غربي دستخوش بحران شده است و پيش از آن‌كه تلاش كند خود را از بحران خارج كند، هرچه بيشتر به ضعف‌هاي بحران‌زاي خود نزديک مي‌شود.

ادعاي ما اين است كه اين تمدن به خودي خود بحران زاست، زيرا مقابل سُنَن الهي است و نه هماهنگ با آن. انسان در اين تمدن خود را همه كاره‌ي جهان مي‏داند و نقشي براي خداوند قائل نيست.

معتقد است خودش قواعد نظام طبيعت را بهتر مي‏فهمد،

و بر همان اساس با طبيعت برخورد مي‌کند

و عملاً روبه‌روي طبيعت مي‏ايستد

و موجب بحران‌هاي زياد زيست‌محيطي مي‌شود،

در حالي‌كه طبيعت، لطف خداست و بايد بر اساس دستورات الهي با آن هماهنگ شد.

اين مسلّم است كسي كه قبول ندارد خداوندي عاقل و حكيم و مدبّر طبيعت را به‌وجود آورده، به جاي بهره‏گرفتن صحيح از استعداد‏هاي موجود در عالم، به گونه‏اي با طبيعت برخورد مي‏كند كه مشكل آفرين و بحران‏زا خواهد شد.

«اي. اف. شُوماخِر» مي‏گويد:

«كدام سرمايه‏داري را مي‏شناسيد كه حاضر است از سرمايه بخورد بدون اين‌كه چيزي به جاي آن بيايد؟

تمدني كه باعث شده است نفت و گازوئيل كه حاصل ميليون‌ها سال فعاليت بيولوژيك زمين است، در يك روز سوخته شود، دو مشكل به‌وجود مي‏آورد؛ يكي اين‌كه ما به سرعت عادت به مصرف نفت و گاز مي‏كنيم كه زمين براي بازسازي آن ميليون‌ها سال زمان صرف کرده است.

ديگر اين‌كه طبيعت از ما انتقام خواهد كشيد، كه يكي از نمونه‏هاي بارز انتقام طبيعت، مسئله آلودگي شهرها و محيط زيست مي‏باشد و نمونه ساده‏اش فعاليت غيرعادي دانه‏هاي گرده در هوا و اِسانْس‌ها در طبيعت است كه مخاط بيني شما را تحريك مي‏كند و به اصطلاح، شما دچار حساسيت مي‏شويد.

حساسيت نتيجه ضعف بدن و حضور غيرعادي عوامل خارجي است و بشر امروزي در اين تمدن دچار ضعف حياتي و بيولوژيك شده است. به همين جهت در برابر دانه‏هاي گرده حساسيت نشان مي‏دهد، چرا كه برخوردش با پديده‏هاي طبيعي، غيرطبيعي است.

بشر امروزي كه به جاي پياده ‏روي، تمام راه‌ها را با اتومبيل طي مي‏كند

و يا چندين ساعت بدون حركت در برابر تلويزيون يا کامپيوترمي‏نشيند،

دچار ضعف حياتي مي‏شود

و در نتيجه عوامل خارجي به سرعت بر او اثر مي‏گذارند

و او مقاومت طبيعي خود را در مقابل تحريكات خارجي از دست مي‏دهد».[1]

—————————————————————————–

[1] - «کوچک زيباست»،اي. اف. شوماخِر، ص 10 به صورت خلاصه و همراه با شرح.

منبع:

علل تزلزل تمدن غرب / طاهرزاده، اصغر.- اصفهان: لُب‌الميزان، 1388.